Təbiət İlhama Çağırır Məni…

Bəzən sükutun dili sözlərdən daha güclü olur… Təbiətin nəfəsi, yarpaqların xışıltısı, küləyin pıçıltısı – hamısı bir sirr danışır, hamısı ruhumuza toxunur. İnsan şəhərin səs-küyündən, gündəlik qayğılardan uzaqlaşanda anlayır ki, əslində ən böyük hikmət kitabı torpağın, suyun, göyün özüdür.

Dağların əzəməti insana səbir öyrədir, çayların axışı həyatın davamlılığını xatırladır. Quşların sərbəstliyi isə azadlığın nə qədər dəyərli olduğunu göstərir. Təbiət bizə danışır, amma yalnız dinləməyi bacaranlara…

İçimizdə gizlənmiş min illərin yaddaşı var – təbiət bizi ona bağlayan kökləri xatırladır. Nəfəs aldığımız hər an, torpağın qoxusu, yağışın damlaları, günəşin istiliyi – hamısı ruhumuza toxunur və onu oyadır. Təbiətin qoynunda insan həm özünü, həm də Tanrını daha yaxın hiss edir.

Bəzən bir yarpaq qədər sadə, bəzən bir okean qədər dərin olan həyat, təbiətin aynasında öz sirrini açır. Orada nə maska var, nə də yalan. Hər şey təmiz, saf və özünə sadiqdir. Bəlkə də ilhamın sirri də bundadır – təbiəti dinləməkdə, onun ritminə uyğun nəfəs almaqda…

Hər külək bir səs, hər damla bir melodiya, hər çiçək bir dua kimi səslənir… Təbiət ilhama çağırır məni, çünki orada həyatın sirləri gizlidir.

Təbiət İlhama Çağırır Məni…

Bəzən həyatın səs-küyü, qayğıları və yorğunluğu içində boğulduğum anlarda, sanki içimdən gələn bir səs məni çağırır: “Gəl, təbiətə dön, nəfəs al, özünü dinlə…”
O zaman anlayıram ki, ilhamın başlanğıcı insanın özündə deyil, onu yaradan kainatın nəfəsindədir. Təbiət yalnız bir mənzərə deyil – o, ruhumuzun aynasıdır.

Bir ağacın kölgəsində dayananda hiss edirsən ki, onun kökləri sənin köklərinə toxunur. Sanki torpaq, hava, su və işıq bizi bir-birinə bağlayan görünməz bir tellə birləşdirir. Təbiət səssizcə öyrədir: səbrin, davamlılığın, doğuşun və yenilənmənin əsl mənası budur. Hər yarpaq ömrünü tamamlayanda təslim olur, amma bahar gələndə yenidən doğulur – həyat da belədir.

Dənizin dalğaları isə başqa bir sirr danışır… Onun hər qopuşunda içindəki bütün qorxuları, bütün sıxıntıları aparıb gedir. Küləyin pıçıltısı isə ruhumun ən gizli künclərinə toxunur, sanki demək istəyir: “Dayan, dinlə, yaşadığın anın möcüzəsini hiss et…”

İlham bəzən bir çiçəyin qoxusundadır, bəzən bir quşun qanad səsindən doğulur. Günəşin batışı həyatın faniliyini, ulduzların parıltısı isə sonsuzluğu xatırladır. Təbiəti dinlədikcə, insan içindəki xaosu susdurur və sükutun hikmətinə qovuşur.

Təbiət mənə öyrədir ki, həyat gözlə görünənlərdən daha dərin, hisslərlə toxunulan bir sirrdir. Biz kainatın bir parçasıyıq və yalnız onun ritmi ilə nəfəs aldığımızda, ilhamı, yaradıcılığı və öz həqiqi varlığımızı kəşf edə bilərik.

“Təbiət ilhama çağırır məni… Çünki orada sözlərdən kənar bir dil, səssizlikdən doğan bir hikmət var.”

Təbiət İlhama Çağırır Məni…

Bəzən elə olur ki, insan bir anlıq dayanır, gözlərini yumur və içində qəribə bir sükutun çağırışını eşidir. O səs, nə şəhərin gurultusundadır, nə də insanların hay-küyündə… O səs təbiətin qəlbindədir – torpağın nəfəsində, suyun axışında, küləyin pıçıltısında. Mənim ilhamım da məhz orada doğulur…

Dağların ucalığına baxanda düşünürəm: bu möhtəşəm səssizlikdə neçə əsrlərin hekayəsi gizlənib? Hər daş, hər qayalıq sanki zamanın yaddaşını qoruyur. Orada sözlər deyil, hisslər danışır. Təbiət mənə səbrin dilini öyrədir – çünki dağlar heç vaxt tələsmir, amma hər zaman ucalır.

Çayların axışı isə həyatın sirrini pıçıldayır: “Hər maneə bir yol deməkdir, hər çətinlik bir yeni istiqamət açır.” Suyun yumşaqlığında güc, davamlılığında isə hikmət var. İnsan kimi… Biz də axırıq, dəyişirik, amma hər dəfə başqa bir sahilə çatırıq.

Bəzən gecələr ulduzlara baxıram. Uzaqda parlayan hər işıq içimdəki qaranlığa toxunur, sanki min illər əvvəlki sükutun səsini eşidirəm. O zaman anlayıram ki, təbiət təkcə ətrafımızda deyil – bizim içimizdədir. Nəfəsimizdə, nəbzimizdə, düşüncəmizdə… İlham da elə buradan doğulur.

Bir çiçəyin açılışında yaradılışın sirri gizlidir. Günəşin hər şəfəqi insanın ruhunu isidir. Külək saçlarıma toxunanda elə bilirəm ki, təbiət mənimlə danışır. Sanki deyir: “Dur, dinlə, varlığı hiss et… Çünki hər şey bir bütündür, sən də o bütövlüyün bir parçasısan.”

Təbiət ilhama çağırır məni, çünki orada insan özünü tapır. Sükutda, rənglərdə, səslərdə – həyatın ən saf izahı gizlidir. Təbiəti dinləyən ruh heç vaxt tənha qalmır. Çünki hər ağac, hər yarpaq, hər damla su bizə görünməyən bir dildə danışır.

“Təbiətin dili səssizlikdir, amma onun söylədiyi hikmət min kitabdan daha dərin, min şeirdən daha poetikdir…”

Təbiət İlhama Çağırır Məni…

Bəzən elə olur ki, insan özünü itirir… Sözlərdən yorulur, səslərdən boğulur, həyatın tələskən ritmində ruhunu unudur. Elə anlarda bir səs səni səssizliyə çağırır. O səs nə insanlardan gəlir, nə də şəhərin gurultusundan… O səs təbiətin qəlbindədir. Mən də hər dəfə bu səsin ardınca gedirəm…

Meşənin dərinliyində addımlayanda hiss edirəm ki, torpağın nəfəsi ürəyimlə bir ahəngdə döyünür. Yarpaqların xışıltısı sanki minillərin pıçıltısıdır. Dağlar ucaldıqca, mənim içimdə də bir səssiz ucalıq doğur. Təbiət mənə səbrin kitabını oxudur – hər qayalıq bir dərs, hər ağac bir öyüd, hər yarpaq bir dua kimi danışır.

Gün batarkən səma rəngdən-rəngə boyanır. Bu, həyatın hər an dəyişdiyini xatırladır – heç bir an təkrar olunmur. Çaylar axır, amma heç vaxt eyni sudan iki dəfə keçmək olmur. İnsan da belədir – hər gün bir az dəyişir, böyüyür, bəzən sınır, amma yenidən doğulur. Təbiət bunu pıçıldayır mənə:
“Sən də bir yarpaq kimi düşəcəksən, amma bahar gəldikdə yenidən doğulacaqsan.”

Dənizin sahilində dayananda dalğaların qırılma səsi sanki ruhumun içindəki bütün sükutları oyadır. Hər dalğa içimdəki qorxuları yuyub aparır, hər sükut mənə azadlığı öyrədir. Ulduzlara baxanda isə zaman dayanır… O uzaq işıqların min illər əvvəl yola çıxıb bu gün gözümə çatması – kainatın sirrinin ən sakit izahıdır.

Təbiət təkcə gözəllik deyil, o, həm də cavabsız sualların açarıdır. İnsan özünü, həyatını, hətta Tanrını ən çox orada – dağların səssizliyində, çayların ahəngində, küləyin nəfəsində tapır. Təbiət mənə deyir ki, ilham kənarda deyil – içindədir. Amma onu ancaq səssizliyi dinləyənlər eşidə bilir…

Mən təbiətə baxanda, özümü görürəm. Göy üzü ümidimdir, torpaq sabitliyim, su həyatım, külək isə azadlığım. Təbiət ilhama çağırır məni, çünki onun dili ruhumun dilidir. Orada maskalar yoxdur, yalanlar yoxdur, yalnız saf həqiqət var.

“Təbiətin dilini dinləyən insan, həyatın sirrini kəşf edir. Çünki ən böyük hikmət, səssizliyin səsində gizlidir…”

Təbiət İlhama Çağırır Məni…

Bəzən insanın ruhu elə yorulur ki, sözlər kifayət etmir… İçimizdə elə dərin bir sükut yaranır ki, onu ancaq təbiətin nəfəsi doldura bilir. Mən hər dəfə darıxanda, çaşanda, özümü itirəndə, sanki gizli bir güc məni harasa çağırır. O çağırış nə insan səsidir, nə də dünyanın gurultusu – o, təbiətin ürək döyüntüsüdür.

Dağların qoynuna sığındığımda anlayıram ki, ilhamın kökü dərinlərdədir. Qayaların səssizliyi, ağacların hikməti, yarpaqların xışıltısı – hamısı bir-birinə bağlı bir həyat melodiyasıdır. Sanki torpaq nəfəs alır, su danışır, külək pıçıldayır… Mən isə dinləyirəm…

Hər daşın altında bir tarix yatır, hər yarpağın damarıyla bir həyat hekayəsi axır. Təbiət səbr öyrədir – çünki o, tələsmir, amma hər zaman öz yolunu tapır. Bir toxum səssizcə torpağa düşür, qaranlıqda cücərir, zamanla göyə boylanır… İnsan da belə deyilmi? Ən dərin qaranlıqlardan belə işığa boylanırıq.

Günəş batarkən səmada rənglər bir-birinə qarışır – narıncı, bənövşəyi, qızılı… Hər batış bir başlanğıcın işarəsidir. Heç bir an təkrar olunmur. Bir damla yağış torpağa dəyir və əbədi yox olur, amma onun hekayəsi yeni bir həyatın toxumunu bəsləyir. Təbiət mənə öyrədir: “Heç nə itmir, hər şey dəyişir.”

Bəzən sahildə dayanıb dənizin dalğalarına baxıram. Hər dalğa gəlir, çırpılır və geri çəkilir. Sanki deyir: “Burax getməli olanı… Yalnız o zaman öz azadlığını tapa bilərsən.” Ulduzlarla dolu gecə isə ruhuma tamam başqa bir hekayə danışır. Sonsuzluğun sükutu içimdəki bütün suallara cavab olur – orada nə söz var, nə səs, amma hər şey izah olunur…

Təbiət ilhama çağırır məni, çünki orada həyatın həqiqəti gizlidir. Orada nə yalan var, nə saxta hisslər… Daş öz daşlığı ilə, su öz şəffaflığı ilə, külək öz azadlığı ilə həqiqəti yaşayır. Biz insanlar isə çox vaxt maskalarla gizlənirik. Təbiəti dinləyəndə isə maskalar düşür, çünki onun qarşısında insan yalnız öz həqiqəti ilə qalır.

Varlığın sirri, həyatın səsi, ruhun nəfəsi – hamısı təbiətin içindədir. Mən hər dəfə ona qayıtdıqca, sanki özümə qayıdıram. İlham da məhz orada doğulur – səssizliyin qucağında, küləyin saçlarıma toxunuşunda, yarpaqların pıçıltısında…

“Təbiəti dinləmək – özünü anlamaqdır. Hər yarpaq, hər daş, hər damla su içimizdəki sirri açan bir açardır.”

Təbiət İlhama Çağırır Məni…

Bəzən elə olur ki, insan bütün dünyanın səsini susdurmaq istəyir. Yorulur, çabalayır, amma bir boşluq, bir səssizlik içində itib-batır. O zaman içimdən gələn bir çağırışa qulaq asıram – bu, heç bir insan səsi deyil, heç bir şəhər gurultusu deyil… Bu, təbiətin nəfəsidir. Mən hər dəfə o nəfəsi dinləmək üçün yola çıxıram və bilirəm ki, orada ruhumun cavabları gizlidir.

I. Təbiətin Dili – Səssizliyin Səsi

Təbiətin dili var, amma sözlərdən toxunmayıb. Onun səsi yarpaqların xışıltısında, suyun axışında, quşların qanadında gizlidir. O səslər bizə unudulmuş bir həqiqəti xatırladır – həyatın özünü.

Meşənin dərinliyinə girdiyim an, hiss edirəm ki, torpağın nəfəsi ürəyimlə bir ritmdə döyünür. Yarpaqların üstündən süzülən günəş işığı sanki gizli bir məktubdur – ruhuma yazılıb, amma yalnız dinləməyi bacaranlar üçün oxunur.

Bir ağacın kölgəsində dayananda anlayıram: kökləri torpağın dərinliklərinə uzanır, amma budaqları səmanın sonsuzluğuna. İnsan da belədir – bir tərəfimiz maddəyə, bir tərəfimiz isə əbədiyyətə bağlıdır. Təbiət bunu səssizcə öyrədir.

II. Ruh və Kainat – İlhamın Qaynağı

Günəşin batışını seyr edəndə anlayıram ki, hər son bir başlanğıcdır. Səmanın rəngləri dəyişir, amma həyat davam edir. Dalğaların sahildə çırpılıb geri çəkilməsi kimi… Hər gediş yeni bir dönüşün müjdəçisidir.

Bəzən gecələr ulduzlara baxıram. Uzaq işıqların milyon illər əvvəl yola çıxıb indi gözümə çatması – kainatın sonsuzluğunu, zamanın sirrini pıçıldayır. O zaman anlayıram ki, biz sadəcə bir nəfəsik, amma o nəfəs bütün kainatın bir parçasıdır. İlham da buradan doğulur: öz kiçikliyimizi dərk etdikcə, möhtəşəmliyimizi kəşf edirik.

Çaylar mənə həyatın hikmətini öyrədir. Onlar heç vaxt dayanmaz, maneəni görəndə yolunu dəyişər, amma mütləq axar. İnsan da belə olmalıdır – qarşısına çıxan daşlar onu dayandırmamalı, əksinə, yeni yollar yaratmalıdır. Təbiət bunu pıçıldayır, amma yalnız diqqətlə dinləyənlər eşidə bilir.

III. Özünə Dönüş – İlhamın Sükutu

Təbiət təkcə gözəllik deyil, o, ruhun aynasıdır. Mən təbiətə baxanda, əslində özümə baxıram. Dənizin dərinliyi ruhumun dərinliyidir. Küləyin sərbəstliyi azadlıq istəyimdir. Günəşin şəfqəti içimdə gizlənmiş sevgini oyadır.

Təbiət ilhama çağırır məni, çünki orada həqiqət var. Orada heç nə özünü gizlətmir – daş daşdır, su sudur, külək küləkdir… İnsan da orada maskasız olur, çünki təbiətin qarşısında yalnız özün qalır. Varlığın sirri, ruhun səsi, həyatın mənası – hamısı oradadır, səssizliyin içində.

Bilirəm ki, nə vaxt ruhum yorulsa, təbiətin qoynuna qayıdacağam. Çünki o, susan, amma danışan yeganə müəllimdir. Onun pıçıltısında min illərin hikməti var, onun səssizliyində isə bütün suallara cavab…

“Təbiətin dili səssizlikdir, amma o səssizlikdə həyatın ən böyük şeiri yazılıb…”

Pərvanə Salmanqızı.
İctimai xadim, jurnalist, şair-publisist.