KİTAB — RUHİYYƏTİN İNKIŞAFININ ƏSASIDIR

Kitab toplamaq yalnız ağıl, həm də ruhani inkişafın əsas vasitəsidir. Kitablar, elm və mədəniyyətin ən uca və qiymətsiz sərvətlərindən biri kimi, insan həyatına hədsiz əhəmiyyət qatır. Onlar yalnız məlumat almaq üçün deyil, həm də insanın düşüncə tərzini inkişaf etdirmək, dünyagörüşünü genişləndirmək və cəmiyyətin intellektual səviyyəsini yüksəltmək üçün vacibdir. Kitab – bu aləmi, insanı, onun daxili dünyasını və xarici həyatını daha dərindən anlamaq üçün açılmış bir qapıdır. O yalnız bilik vermir, həm də düşüncəni inkişaf etdirir, ruhaniyyəti zənginləşdirir.
Kitabın tarixi min illər əvvələ gedib çıxır. Qədim Misirdə daş və papirus üzərində yazılmış mənbələr, qədim Çində ipək vərəqlərə yazılmış əsərlər, Avropada isə əl yazma kitablar elm əldə etmək vasitəsi kimi böyük əhəmiyyət kəsb etmişdir. Bu gün kitablara yalnız çap formatında deyil, həm də elektron şəkildə də rast gəlmək mümkündür ki, bu da onu daha geniş auditoriyaya çatdırmaq imkanı verir. Gutenbergin (XV əsr) çap texnologiyasını kəşf etməsi kitabların geniş kütləyə yayılmasına səbəb oldu. Bu kəşf, kitabların daha çox yayılmasına və elm, maarifçilik inkişafına təkan verdi. Cəmiyyətlərdə çap olunmuş kitablarla məlumat əldə etmə imkanları genişlənərək elm inkişaf etdi. Bu günlərdə isə kitablar yalnız bədii deyil, elmi və praktiki əhəmiyyətə malikdir. Kitabların müxtəlif növləri mövcuddur ki, hər kəs istənilən yerdə və istənilən vaxtda oxuyaraq bilik əldə edə bilər. Bu, öz növbəsində, dünyagörüşünü dəyişir və insanın dünyaya dair məlumatlarını genişləndirir.
Kitab insanın düşüncəsini formalaşdıran ən mühüm amillərdən biridir. Onun oxunması, ilk növbədə, insanı şüurlu və ruhani cəhətdən tərbiyə edir. Kitab oxuma prosesində insan yalnız məlumat əldə etmir, həm də onun hissi, ağıl və ruhi dünyası zənginləşir. Kitab oxuyan insan yalnız öz biliklərini artırmır, həm də onun xarici aləmlə münasibətini, əmək, insanlar, ətraf mühitlə əlaqələrini yenidən nəzərdən keçirir. Oxuyan insanlar daha çox səmimi, ardıcıl və tədqiqatçı düşüncəli olurlar. Onların düşünmə qabiliyyəti artır, dünyagörüşləri genişlənir. Kitab oxumaq, xüsusilə gənclər arasında yalnız elmi deyil, həm də əxlaqi tərbiyəverici vasitə kimi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Kitablar müxtəlif dünyagörüşlərini, mədəniyyətləri və fikirləri öyrənmək imkanı verir. Bu proses gənclərdə ədalət, mərhəmət, sevgi və səbrin inkişafına səbəb olur.
Kitab insanı yalnız bilikli deyil, həm də mədəniyyətli və hikmətli edir. Kitab oxumaq insanı yalnız bilikli etmir, həm də onu sosial və ruhani cəhətdən zənginləşdirir. Kitab vasitəsilə insan öz daxili dünyasını kəşf edir, onun hissləri, narahatlıqları, kədər və narahatlıqları ilə üzləşir. Kitab oxumaq vasitəsilə insan öz həyatına olan münasibətini yenidən formalaşdırır. O, hətta ən çətin vəziyyətlərdə də kitablar vasitəsilə sakitlik və qərar tapır. Oxuyan insan heç vaxt tək olmayacaq, çünki onun yanında həmişə hikmətli dostu – kitab var. Kitab oxumaq – bu ağıl və ruhani yüksəlişin qaynağıdır, dünyagörüşünü genişləndirmək və insanı hərtərəfli inkişaf etdirmək üçün xidmət edir.
Kitab oxumaq mədəniyyətini inkişaf etdirmək, xüsusilə bu günlərdə aktual məsələdir. Rəqəmsal texnologiyaların inkişafı ilə kitablara elektron formatda da rast gəlinir, amma bu, ənənəvi kitab oxuma mədəniyyətinə təhdid yaratmamalıdır. Kitab oxuma mədəniyyətini qorumaq üçün kitab yarmarkaları, müzakirələr, yaradıcı gecələr kimi tədbirlər təşkil etmək, gənclər arasında kitab oxuma yarışları təşkil etmək və onları mükafatlarla stimullaşdırmaq vacibdir. Bu şəkildə cəmiyyətdə kitaba olan marağı artırmaq mümkündür. Kitabların əhəmiyyətini təbliğ etmək, kitab oxumağın faydalarını izah etmək və gəncləri oxumağa təşviq etməklə kitab oxuma mədəniyyətini inkişaf etdirmək mümkündür.
Beləliklə, hər birimiz kitab oxumağı həyatımızın ayrılmaz bir hissəsinə çevirməliyik. Kitablar yalnız bir obyekt kimi mövcud deyil, onlar bizi yaşamağı öyrədir, bizə yaxşı insan olmağı təşviq edir. Kitabların əhəmiyyəti heç vaxt azalmamalıdır. Toplamaq və oxumaq – bu insanın özünü və dünyanı anlama yolundakı ən mühüm addımlardır. Kitab – bu ağıl və ruhani inkişafın əlifbasıdır.
Nodira AZIZOVA,
İs’hoqxon İbrat adına Namangan Dövlət Xarici Dillər İnstitutu İnformasiya-Resurs Mərkəzi işçisi