Yağışın Haqq Yolu: Təbii Hadisələrdə Tarix, Fəlsəfə və İnsanın Daxili Saflaşması

Təbiətdə baş verən hər hadisə – istər yağışın damcısı, istər şimşəyin işığı, istərsə də buludun köçü – insanın yaranışdan bəri mənalandırmağa çalışdığı böyük bir kitabın cümlələridir. Min illərdir ki, bəşər övladı səmada yaşanan bu hərəkatı sadəcə meteoroloji proses kimi deyil, həm də bir işarə, xəbər, ruhu oyadan ilahi bir xatırlatma kimi qəbul etmişdir.

“Yağış yağır, Şimşək çaxır səmadan” misrası sadəcə bir təbiət təsviri kimi görünə bilər. Lakin bu tabloda daha qədim, daha dərin bir anlam gizlidir: sanki göylər öz dilində insanlığa çağırış edir. Bu çağırış, həm maddi dünyanın ritmini, həm də mənəvi aləmin təlatümlərini əks etdirir.

Təbiət – ən qədim müəllim

Tarix boyu bir çox mədəniyyətlər yağışı ilahi mərhəmətin, bərəkətin və paklığın simvolu saymışdır. Şumerlərdən tutmuş türklərin Tengri inanclarına qədər hər yerdə yağışın mənəvi yükü olmuşdur.

Türk mifologiyasında yağış Göy Tanrıdan gələn rəhmət sayılırdı. Yağış yağanda xalq inanırdı ki, göylər yer üzünü yenidən dirildir, insanlara bərəkət qapısı açır. Elə bu səbəbdən də “Haqqdır yağan yağış” ifadəsi həm mənəvi, həm də mifoloji yaddaşımıza söykənir.

Buludların tozu, dumanı yuyub təbiəti təzədən oyatması insan ruhunu da işarə edir. Yağış necə ki torpağı təmizləyir, insan da zaman-zaman öz içini, düşüncələrini, niyyətlərini saflaşdırmalıdır. Təbiət təmizlənməyə ehtiyac duyduğu qədər insan da öz iç dünyasında durulmağa möhtacdır.

Şimşəyin işığı – oyanışın çağırışı

Şimşək əsrlər boyu həm qorxu, həm də möcüzə kimi qəbul olunub. O, qaranlığı yararaq bir anlıq dünyanı nurla doldurur. Bu işıq sanki insana deyir:

“Qaranlıq nə qədər dərin olsa da, bir anlıq işıq hər şeyi dəyişə bilər.”

Şimşək – qəfil oyanışdır. Həyatın axarında bəzən insanın da belə şimşək kimi bir anlıq dərkə, həqiqətə ehtiyacı olur. Bu an gəldikdə insan anlayır ki, onun yolu daha aydın, daha seçilən olur.

Buludların iffəti – poetik və ruhi paralel

“İffəti də buludlar” misrası buludu sadəcə su daşıyan kütlə kimi deyil, paklığın simvolu kimi təqdim edir. Bulud öz içində yığdığı saf suyu torpağa paylayır; heç bir qarşılıq gözləmədən, səssizcə, təmizcəsinə…

İnsan da eyni belə olmalıdır: içində daşıdığı xoş niyyəti, mərhəməti və xeyirxahlığı ətrafa səssiz, qarşılıqsız şəkildə paylamalıdır. Çünki əsl saflıq görünməməkdə deyil, əsl saflıq qarşılıq ummayan yaxşılıqda gizlidir.

Damlalar – yol göstərən mayak

“Haqqa gedən yolda bir mayakdır damlalar” – bu, sadəcə romantik bir təsvir deyil. Bu, insanın özünü tapma yolunda gördüyü işarələrdir. Yağış damlaları kimi həyat da insana hər gün kiçik işarələr göndərir. Kimisi bu işarələri görmür, kimisi isə bir damlanı belə yön göstərən mayak kimi qəbul edir.

Damlaların mayak olması həm də o deməkdir ki, insanın yolunda ən kiçik bir xeyir, ən kiçik bir işıq belə ona istiqamət verə bilər. Hər damla bir ayə, bir hikmət, bir xəbərdarlıq ola bilər.

Keçmişdən gələn hikmət – bu günə mesaj

Tariximizin bütün mərhələlərində torpağın yağışı gözləməsi kimi, xalqımız da həmişə haqqın, ədalətin, nurun yolunu gözləmişdir. Yağışın yağması təkcə təbiətin oyanması deyil, insanın da özünə dönüşüdür. Bu dönüş bizi həm mədəni köklərimizə, həm mənəvi duyğularımıza, həm də uca əxlaq anlayışımıza qaytarır.

Yağan yağış – Tanrının bir dilidir. Bu dil bizi öz içimizə baxmağa, toz-dumanı yumağa, saflaşmağa çağırır.

Nəticə

Yağış, şimşək, bulud – bunlar bir-birindən ayrı proseslər deyil. Bunlar insanın mənəvi həyatının simvolik təsviridir. Təbiətin hər səsi, hər damlası, hər işığı insanın iç dünyasında əks-səda doğurur.

Həyatın qarışıq yollarında bəzən bir damla belə yola işıq sala bilir. Bəzən bir bulud insanı düşündürməyə, bir şimşək oyanmağa, bir yağış damlası isə yenidən saflaşmağa aparır.

Beləcə, təbiət öz dili ilə bizə həmişə eyni mesajı verir:
“Paklan, oyat, saflaş və Haqq yoluyla addımla.”

İmza:Pərvanə Salmanqızı.