Professor İntiqam Cəbrayılov: Gənclərin Yolunu İşıqlandıran Elm və Təhsil işçisi

Azərbaycan Respublikasının Təhsil İnstitutunun Təhsilin Nəzəriyyəsi və Tarixi şöbəsinin müdiri, pedaqogika elmləri doktoru, professor İntiqam Cəbrayılov, yalnız elmi uğurları ilə deyil, həm də minlərlə gəncə verdiyi təmənnasız dəstək və yol göstərmə bacarığı ilə Azərbaycan təhsil tarixində dərin iz buraxmış bir şəxsiyyətdir. Onun fəaliyyəti, elm və təcrübəni birləşdirərək cəmiyyətə faydalı fərdlər yetişdirmək məqsədini daim əsas prioritet olaraq seçmişdir.

Professor Cəbrayılovun elmi fəaliyyəti geniş spektri əhatə edir: təhsilin nəzəriyyəsi, pedaqogik metodologiyalar, təhsil tarixi və gənc nəslin inkişaf yollarının araşdırılması. Onun araşdırmaları yalnız nəzəriyyə ilə məhdudlaşmır; praktiki tətbiqləri, məktəblərdə və universitetlərdə istifadə olunan innovativ metodlar, tədrisin keyfiyyətini yüksəltmək və şagirdlərdə yaradıcılığı inkişaf etdirmək üçün xüsusi önəm daşıyır.

Amma onun ən diqqətçəkici və unudulmaz fəaliyyəti, gənclərə verdiyi təmənnasız dəstəkdir. Professor Cəbrayılov, həyatın müxtəlif mərhələlərində qarşılaşdıqları çətinlikləri aşmaq üçün minlərlə tələbəyə əl tutmuş, onlara yalnız bilik verməklə kifayətlənməyib, həm də həyat yollarında mentor olmuşdur. Onun yol göstərməsi, gənclərin həyatında bir mayak kimi parlayaraq onların doğru istiqamət tapmasına kömək etmişdir.

İntiqam Cəbrayılovun fəaliyyəti həm də pedaqogika elminin inkişafına böyük töhfələr vermişdir. O, yeni metod və yanaşmaları tətbiq edərək, təhsil sistemində innovasiyaların tətbiqinə öncülük etmişdir. Onun rəhbərliyi altında hazırlanan tədqiqatlar, yalnız akademik dairələrdə deyil, eyni zamanda praktik tədris mühitində də əhəmiyyətli nəticələr göstərmişdir.

Gənclər onun nümunəsindən ilham alaraq yalnız bilik deyil, həm də həyat dəyərlərini, əxlaq və insani keyfiyyətləri ön plana çıxarmağın vacibliyini öyrənirlər. Professor Cəbrayılov, hər bir tələbənin uğurunu öz uğuru hesab etmiş və onların inkişafını şəxsən izləməklə gələcək nəsillərə örnək olmuşdur.

Beləliklə, İntiqam Cəbrayılov, Azərbaycan təhsil sistemində yalnız elmi uğurları ilə deyil, həm də gənclərə göstərdiyi qayğı, dəstək və mentorluğu ilə nəsillərin həyat yolunu işıqlandıran bir mayak kimi yadda qalacaqdır. Onun fəaliyyəti, gənclərin inkişafında və cəmiyyətin gələcəyində dərin təsir buraxmışdır və buraxmağa davam edəcəkdir.

Professor İntiqam Cəbrayılov — Azərbaycan təhsilinin inkişafında bir mayak

Azərbaycan təhsilinin çoxəsrlik tarixi bir sıra böyük alimlərin, pedaqoqların, maarifçilərin yorulmaz əməyi ilə zəngindir. Bu böyük şəxsiyyətlər sırasında özünəməxsus yeri və xidmətləri ilə seçilən professor, pedaqogika elmləri doktoru İntiqam Cəbrayılov yalnız bir alim və pedaqoq deyil, həm də gənclərə yol göstərən bir mayak, maarifin tərəqqisinə xidmət edən ziyalı kimi tanınır.

Hazırda Azərbaycan Respublikasının Təhsil İnstitutunun Təhsilin nəzəriyyəsi və tarixi şöbəsinin müdiri olan İntiqam müəllim uzun illər ərzində həm nəzəri, həm də praktiki sahədə milli təhsil sisteminin inkişafı naminə yorulmadan çalışmış, elmi araşdırmaları ilə maarifçiliyin, pedaqoji düşüncənin yeni istiqamətlərini müəyyənləşdirmişdir.

Elmi fəaliyyəti və təhsilin nəzəri əsaslarının inkişafı

Professor İntiqam Cəbrayılovun pedaqogika elminə verdiyi töhfələr yalnız bir neçə kitab və məqalələrlə məhdudlaşmır. O, təhsilin fəlsəfi mahiyyətini, milli-mənəvi dəyərlərlə inteqrasiyasını, gənclərin yaradıcı potensialının inkişaf yollarını araşdırmış, bu istiqamətdə elmi konsepsiyalar irəli sürmüşdür. Onun elmi əsərləri Azərbaycan təhsil tarixinin mühüm mərhələlərinə işıq salır, milli maarifçilik ideyalarının müasir dövrdə tətbiq mexanizmini göstərir.

Onun rəhbərliyi ilə hazırlanmış strateji təhsil proqramları, pedaqoji yeniliklər və metodik vəsaitlər ölkəmizdə təhsil sisteminin keyfiyyətinin yüksəlməsinə mühüm təsir göstərmişdir. Əsərlərində müasir pedaqoji nəzəriyyələrin sintezi ilə milli dəyərlərin qorunması ideyasını əsas götürməsi, onu həm alim, həm maarifçi kimi fərqləndirir.

Minlərlə gəncə uzanan yardım əli

İntiqam Cəbrayılovun adı yalnız elmi dairələrdə deyil, gənclər arasında da böyük ehtiramla çəkilir. O, minlərlə tələbəyə, magistranta, doktoranta, müəllimə və gənc tədqiqatçıya təmənnasız yardım əli uzatmış, onları həm elmi, həm də mənəvi baxımdan dəstəkləmişdir.

O, gəncləri elm yoluna yönləndirir, onları doğru istiqamətləndirir, potensiallarını dəyərləndirməyi öyrədir. Çoxları onun sayəsində ilk elmi məqalələrini yazmış, dissertasiyalarını uğurla müdafiə etmiş və təhsil sahəsində nüfuzlu mövqelərə yüksəlmişdir. Gənclərin həyatında bir mayak kimi yol göstərən İntiqam müəllim, həm də onlara insanlıq, dürüstlük, əməksevərlik kimi dəyərləri aşılayır.

Layihələr, təşəbbüslər və innovativ yanaşmalar

Professor Cəbrayılovun təşəbbüsü ilə həyata keçirilmiş bir sıra elmi-praktik konfranslar, seminarlar, beynəlxalq forumlar Azərbaycan təhsil elminin inkişafına yeni nəfəs gətirmişdir. Onun rəhbərliyi ilə keçirilən tədbirlərdə təhsil tarixi, pedaqoji psixologiya, müasir pedaqogika nəzəriyyələri, gənclərin yaradıcılıq bacarıqlarının inkişafı kimi aktual mövzular müzakirə olunur.

O, xüsusilə Azərbaycan təhsilinin tarixinin öyrənilməsi istiqamətində əvəzsiz işlər görmüşdür. Araşdırmalarında maarifçilik hərəkatı, milli məktəblərin formalaşması, görkəmli pedaqoqların irsi kimi məsələlər elmi əsaslarla işıqlandırılır.

Şəxsiyyət kimi böyüklüyü

Elmi nailiyyətlərindən daha üstün olan cəhət isə onun insani keyfiyyətləridir. İntiqam müəllim hər kəs üçün əlçatan, sadə, səmimi və qayğıkeşdir. Onun otağının qapısı tələbələr üçün həmişə açıqdır. Yardım, dəstək, məsləhət istər elmi, istərsə də şəxsi həyatla bağlı olsun, o, heç vaxt kimisə geri çevirməz.

Onun haqqında gənclər deyirlər:

> “Professor yalnız müəllim deyil, həm də bir ata, bir dost, bir yol göstəricidir. Onun işığına baxaraq yolumuzu tapırıq.”

Bu münasibətlərin əsasında isə İntiqam müəllimin təhsilə ürəkdən bağlılığı, gənclərə inamı və insana olan sevgisi dayanır.

Tarixi irs və gələcəyə işıq

Professor İntiqam Cəbrayılovun fəaliyyəti Azərbaycan təhsil tarixində xüsusi bir səhifədir. Onun elmi və pedaqoji irsi gələcək nəsillər üçün yol xəritəsi rolunu oynayacaq. O, maarifçiliyi yalnız nəzəriyyə kimi deyil, həyat fəlsəfəsi kimi qəbul edir və hər addımında onu yaşadır.

Məhz buna görə də, İntiqam müəllimi yalnız bir alim kimi deyil, həm də maarif fədaisi, gənclərə yol göstərən bir mayak kimi dəyərləndirmək olar.

Professor İntiqam Cəbrayılov – Təhsilimizin yolunu işıqlandıran ziyalı

Azərbaycanın elm və təhsil tarixində mühüm xidmətləri olan şəxslərdən biri, pedaqogika elmləri doktoru, professor İntiqam Cəbrayılov həyatını bütövlükdə milli təhsil sisteminin inkişafına həsr etmiş nadir ziyalılardandır. Onun fəaliyyəti sadəcə bir pedaqoq və alim missiyası ilə məhdudlaşmır; o, maarifçilik ideyalarının canlı daşıyıcısı, gənclərə yol göstərən müdrik bir bələdçi kimi tanınır.

Erkən həyat və elmə doğru addımlar

İntiqam müəllim gənc yaşlarından elmə və maarifə bağlılığı ilə seçilib. Uşaqlıq illərindən təhsilə olan marağı, insanlara faydalı olma arzusu onun həyat yolunu müəyyənləşdirib. O, universitet illərindən başlayaraq təhsil elminin nəzəri əsaslarını dərinliklə öyrənmiş, pedaqogikanın fəlsəfi və metodoloji problemləri üzrə elmi tədqiqatlara başlamışdır.

Doktorluq dissertasiyası dövrün aktual mövzularından birinə – təhsil sistemində milli-mənəvi dəyərlərin qorunması və inteqrasiyası məsələsinə həsr edilmişdir. Bu mövzu üzrə apardığı geniş tədqiqatlar onun elmi üslubunun əsas istiqamətini müəyyənləşdirdi.

Azərbaycan Təhsil İnstitutunda fəaliyyət və strateji islahatlar

Hazırda Azərbaycan Respublikasının Təhsil İnstitutunun Təhsilin nəzəriyyəsi və tarixi şöbəsinin müdiri kimi fəaliyyət göstərən professor Cəbrayılov, uzun illər ərzində təhsil sisteminin konseptual inkişafına yönəlmiş bir çox strateji layihələrin müəllifi və rəhbəri olmuşdur.

Onun təşəbbüsü ilə həyata keçirilən layihələrdən bəziləri:

Azərbaycan təhsil tarixinin ensiklopedik araşdırılması – tarixi məktəblər, görkəmli maarifçilər və pedaqoqların irsinin elmi əsaslarla öyrənilməsi;

Təhsildə milli-mənəvi dəyərlərin qorunması proqramı – yeni nəsildə milli kimliyin möhkəmləndirilməsinə yönəlmiş pedaqoji yanaşmalar;

Gənclərin yaradıcılıq və tədqiqat bacarıqlarının inkişafı üzrə seminarlar, konfranslar və elmi müsabiqələr;

Beynəlxalq pedaqoji əməkdaşlıq layihələri – Azərbaycan təhsilinin dünya təhsil məkanına inteqrasiyasına dəstək verən təşəbbüslər.

Bu layihələrin nəticəsi olaraq, Azərbaycan təhsilinin nəzəri və metodoloji bazası güclənmiş, müasir pedaqogikanın tələblərinə uyğun yeni yanaşmalar formalaşmışdır.

Gənclərə yol göstərən mayak

Professor İntiqam Cəbrayılovun adı ən çox gənclərlə işi ilə bağlı xatırlanır. Onun həyatı boyunca uzatdığı təmənnasız yardım əlləri, minlərlə gəncin həyat yolunu işıqlandırmışdır. O, yalnız müəllim deyil, həm də bir mentor, bir dost, bir dayaq olmuşdur.

Çoxsaylı magistrantların, doktorantların və tədqiqatçıların elmi rəhbəri kimi onların inkişaf yolunda mühüm rol oynamışdır;

Gəncləri sadəcə elmi istiqamətləndirmir, həm də onlara mənəvi dəyərlər, etik prinsiplər və insani keyfiyyətlər aşılayır;

Bir çox uğurlu pedaqoqlar, elm adamları və rəhbər kadrlar onun məktəbindən keçmişdir.

Onun tələbələri tez-tez belə deyirlər:

> “İntiqam müəllim bizim üçün yalnız bir elmi rəhbər deyil, həm də həyat müəllimidir. Onun yanındakı bir saatlıq söhbət illərlə oxunan kitabların verdiyi dəyəri verir.”

Elmi irs və beynəlxalq nüfuz

Professorun elmi əsərləri həm Azərbaycanda, həm də beynəlxalq elmi aləmdə geniş tanınır. Onun kitabları, monoqrafiyaları və məqalələri pedaqogikanın nəzəri və praktiki aspektlərini əhatə edir. Əsas mövzular bunlardır:

Təhsilin fəlsəfəsi və nəzəriyyəsi

Milli təhsil modelinin inkişaf istiqamətləri

Gənclərin yaradıcılıq qabiliyyətlərinin inkişafı

Maarifçilik ənənələri və müasir çağırışlar

Azərbaycan təhsil tarixində şəxsiyyətlərin rolu

İntiqam Cəbrayılov bir çox beynəlxalq konfransların, simpoziumların iştirakçısıdır. Onun məruzələri xarici pedaqoji elmi mərkəzlərdə yüksək qiymətləndirilmiş, Azərbaycan təhsilinin dünyaya təqdimində xüsusi rol oynamışdır.

İnsani dəyərlərin daşıyıcısı

İntiqam müəllimi digərlərindən fərqləndirən əsas cəhətlərdən biri onun insana sevgisidir. Onun elmi nailiyyətləri, rəhbərlik fəaliyyəti və pedaqoji bacarıqları böyükdür, amma sadəliyi, səmimiyyəti, yardımsevərliyi onu daha da ucaldır.

O, öz həyat fəlsəfəsini bir dəfə belə ifadə etmişdi:

> “Təhsil, yalnız bilik ötürmək deyil. Təhsil insanı insan edən dəyərləri aşılamalıdır.”

Məhz bu yanaşma onu həm tələbələrinin, həm də həmkarlarının gözündə nüfuzlu bir maarifçi kimi zirvəyə daşıyır.

Nəticə

Professor İntiqam Cəbrayılovun fəaliyyəti Azərbaycan təhsil tarixində silinməz iz qoyub. O, bir tərəfdən alim, digər tərəfdən maarifçi, həm də mentor kimi on minlərlə insanın həyatına işıq saçıb. Onun yaratdığı elmi məktəb, yetişdirdiyi gənclər və qoyduğu irs hələ uzun illər Azərbaycan təhsilinin yolunu işıqlandıracaq.

Pərvanə Salmanqızı.
İctimai xadim, jurnalist, şair-publisist.