MƏNİM ÜÇÜN YAZMAQ VACİBDİR

Stefano Chiesa: şair, yazıçı, musiqiçi, fəlsəfəçi, jurnalist, dünya sülhü və mədəniyyətinin səfiri olan şair Elisa Mascia ilə bəzi suallar verir – İtaliya

—Şairlik istedadın hansı şəraitdə və necə yaranıb?

—Uşaqkən hər zaman yaradıcılıq etmək istəyini hiss edirdim və hər hansı bir vəziyyət mənim üçün yaratmağa başlamaq üçün bir ilham qaynağı idi. Məsələn, bir parça parça ilə bir köynək və ya ətək hazırlamağı xəyal edirdim, yaxud yun və pambıqla bir sviter, şal və ya bəzəkli masa örtükləri hazırlamağa çalışırdım. Bir dəfə, Milad şənliyindən sonra şirinliklər paylanmışdı və mən bir neçə dənəsini evə gətirib tərkibini oxudum və özüm də şirinlikləri necə hazırlaya biləcəyimi düşünürdüm. Bu hadisələri danışmağımın səbəbi, yaradıcılığın nə qədər doğuşdan gələn və irsi olduğunu göstərməkdir.
Şeir də, təxminən qeyd etdiklərimlə paralel olaraq, ilhamın təsiri ilə yaranmağa başlamışdı. Şeir yazmaq, oxumaq istəyim də mənim atamın yalnız bir kitabı olub, daim oxuyub yenə də yeni sözlər və yeniliklər tapması ilə əlaqədar idi. Mənim üçün öz düşüncələrimi yazılı şəkildə ifadə etmək çox cəlbedici idi və yazmaq mənə yaxşı hiss etdirirdi. Bu, azad edici bir proses idi və bunu yalnız sonradan dərk etdim.
O dövrlərdə həyatımın izlərini saxlamaq istəmədim, amma məhz onlar mənim inkişafımda, mənim işıqlı yolumun başlanğıcı oldu.

—Sənin ilk ədəbiyyat əsərlərində ailəvi böyük dəyərlərin rolu nə olub?

—Ailəm, şeirə olan marağımı qəbul edib, ilk kitabımın nəşrini mənim üçün bir yuxunun reallaşması olaraq qəbul etdilər.

—”Şeir yazmaq” sənə nəyi ifadə edir?

—Mənim üçün yazmaq vacibdir və insanlar, təbiət, şəkillər və mənə hisslər oyadan hər şeydən ilham alıram.
Yazmaq həm də müalicəvi, azad edici bir prosesdir və daha da əhəmiyyətlisi, çox sayda insanın mənim şeirində özlərini tapmaları, bəzən mənə deyirlər ki, sanki həmin şeir məhz onlar üçün yazılıb, ya da şeirlərim onların həyatlarının bir hissəsidir.

—Şeirlərində hansı mərkəzi mövzular və “gerçəklik parçalarını” əks etdirməyə çalışırsan?

—Mənim şeir yazılarımın mərkəzində bəşəriyyətin yaranmasının mühərriki olan sevgi dayanır.
Sevgi, mənim üçün həm insanlar, heyvanlar, təbiət, həm də şeylərə aid olan geniş mənanı əhatə edir. Mən ilhamı gözləmədən və ya doğru fürsəti gözləmədən yazıram. Şeir yazmaq mənim üçün, şeir müsabiqələrinə və çağırışlara cavab olaraq mövzulara uyğun yazmaq qabiliyyətimdir.
Mənim şeirlərimdə hər mövzu əks olunub, amma xüsusilə mənim əks etdirdiyim mövzular bəşəri dəyərlər və ruhaniyyətdir.

—Başqa ədəbiyyatçıları tanımaq və onlarla özünü müqayisə etmək imkanı olubmu? Əgər bəli, kimlər olub?
Mənim online radio proqramları təqdim etməyə imkanım olduğu üçün yalnız İtalyan şairləri deyil, dünyadakı digər şeir və ədəbiyyat sevərlərini tanımaq imkanım olub.
Amma mən daha çox onların mədəniyyətlə bağlı hazırlıqları ilə müqayisə etməkdən çox, ünsiyyət qurmağı sevirəm, çünki bu, müxtəlif poetik üslubların paylaşılmasından və mənim öz şeir üslubumu formalaşdırmaq üçün faydalı təcrübə qazanmaqdan irəli gəlir.

—Son illərdə hansı universal İtalyan şairləri səni təsirləndirib və ya ilham verib?

—Hamımızın təhsilimizdə öyrəndiyi şairlər və yazıçılar diqqətimi çəkib, onlar mənim üzərimdə iz buraxıblar. Lakin onların poetik üslubları əvəzedilməzdir və bu üslubu emulə etmək, gündəlik məşq ilə mümkündür. Bu, şəxsi poetik təqdimatımı inkişaf etdirmək üçün ən yaxşı yoldur.

—İndiyə qədər əldə etdiyin ən möhtəşəm ədəbiyyat mükafatları hansılardır?

—İlk mükafatım (Histonium Premio) şübhəsiz ki, mənə ilham verdi və motivasiya etdi. Çünki mənim üçün mükafat qazanmaq, onu fəxrlə göstərmək deyil, yazdıqlarımın dəyərini qəbul edilməsi və bu dəyərin musabiqə və ya yarışma mütəxəssisləri tərəfindən qiymətləndirilməsidir. Birincisini çox sayda mükafat izlədi və mən heç vaxt podiuma tələsdim.

—Hal-hazırda hansı məsuliyyət və idarəetmə vəzifələrini yerinə yetirirsən?

—Mən müxtəlif fondlara, beynəlxalq akademiyalara və xüsusilə şeir, ədəbiyyat və sənətin yayılmasına xidmət edən çox sayda layihəyə könüllü olaraq kömək edirəm.
Mən həmçinin, dünyanın ən məşhur festival və tədbirlərini təşviq edən, PIAF və PILF kimi tanınmış festivalların təşkilatçısıyam. Beş ildən artıqdır ki, İtaliyanın Albap Akademiyasının koordinatoruyam. Həmçinin Ciesart-ın mədəniyyət səfiri və üzvüyəm.
Mən həmçinin, Braziliyanın 103 illik akademiyasının, Espirito-Santense Akademiyasının üzvüyəm. Hər gün 1350 məqalə ilə onlayn “Alessandria Today Magazine”-da yazıram. Bunlar yalnız bir hissəsidir.

—Bugünkü dünyada, bəzən mədəniyyətə qarşı laqeydlik göstərilən bir zamanda, intellektualın rolu nədir?

—Mən hesab edirəm ki, bugünkü dünyada “maye cəmiyyət”də şeir yazmaq, elmi fəaliyyət göstərmək çox çətindir. Hamı öz düşüncəsini ifadə etməyə çalışır və hamı mədəniyyətin içində olduğunu hiss edir. Təvazökar olmaq və hər zaman öyrənmək istəyənləri qiymətləndirmək çox azdır. Həmçinin, bu fəaliyyətlər maddi cəhətdən qarşılanmır və hər kəs öz vaxtını başqaları üçün sərf etməyə hazır deyil.

—Şair bir döyüşü necə, azimlə, mübarizə apara bilər?

—Bir şair yalnız tək bir səs olaraq yox, bir çox səsdən ibarət olan bir xor kimi mübarizə apara bilər. Biz yalnız müharibəyə qarşı bağırmalıyıq deyə deyil, sülhün düşüncələrini və fəaliyyətlərini yaymaq üçün birləşməliyik.
Çünki sülh, insanların yaradılışının ən təməl hissəsi olan sevgini ifadə edən ən güclü sözdür.

—Stefano, sualların üçün təşəkkür edirəm. Onlar mənə iç dünyama doğru bir səyahətə çıxmağımda və cavablarım vasitəsilə hisslərimi, duyğularımı və inanclarımı ifadə etməyə kömək etdi.

Təqdim etdi: Cahangir NAMAZOV,
” Butov Azərbaycan” qəzetinin, “YAZARLAR” jurnalının redaksiya heyətinin üzvü, Özbəkistan üzrə təmsilçisi.